Ik durf bijna wel met zekerheid te zeggen, dat elke ouder de opvoeding van hun kind(eren) soms moeilijk vindt, of eigenlijk wel heel moeilijk! Want hoe maken we nu zelfverzekerde en onafhankelijke persoontjes van onze kinderen? Eén ding is zeker, het vereist veel geduld, genegenheid en wijsheid waarmee we hun behoeften kunnen aanvoelen.
Natuurlijk wil je als ouder dat je kind een zorgeloos leventje kan leiden, volmaakt gelukkig is en het hem of haar aan niets ontbreekt. Daarom zijn we vaak geneigd om elk probleem dat ons kind tegenkomt voor hem op te lossen en proberen we er vaak zelfs alles aan te doen om te voorkomen dat het tegen een probleem aanloopt. Heel logisch allemaal, want als het goed gaat met je kind gaat het vaak ook goed met jou.
Maar of het zo verstandig is om alle wegen van je kind vlak te maken? Niet helemaal. Uiteraard hebben wij als volwassenen de taak ervoor te zorgen dat je kind veilig is en te waarschuwen voor dingen en situaties die levensbedreigend kunnen zijn. Maar wanneer je altijd bezig bent om je kind tegen alles en iedereen te beschermen, leert het niet om voor zichzelf te kunnen handelen. Dit vermogen heet formeel het uitvoerend functioneren. Hiermee wordt een reeks vaardigheden bedoeld, waarbij iemand leert verantwoordelijk te zijn voor zijn wereld, om zijn eigen dingen te organiseren en te beheren, om van zijn fouten te leren en een gevoel van zelf-effectiviteit te ontwikkelen.
Wat te doen om je kind deze vaardigheden te leren?
- Vertrouwen. Geef je kind vertrouwen. Laat het zien en weten dat je ervan overtuigd bent dat hij in de betreffende situatie zelf kan handelen, laat hem zien dat je in hem gelooft. Hierdoor zal het vertrouwen in zichzelf groeien bij je kind.
- Handelen en afstand nemen. In sommige gevallen moet je als ouder ingrijpen en in andere juist even afstand nemen en je kind het zelf laten oplossen. Wanneer je in welke situatie zit is iets wat je vaak wel aanvoelt , maar ook iets wat je als ouder moet leren. Loslaten is soms heel erg moeilijk voor een ouder.
- Leer je kind keuzes te maken. Hiermee wordt bedoeld dat je je kind leert om keuzes te maken waar het kind ook van kan leren. Door eigen keuzes te maken, zal je kind leren en begrijpen dat zijn handelingen ook consequenties hebben. Dat ongewenst gedrag van invloed is op hemzelf en zijn omgeving. Door ervaringen zal je kind een volgende keer waarschijnlijk een andere, meer gewenste, keuze maken.
- Leer je kind dat het hulp en advies mag vragen. Natuurlijk hoeft je kind niet alles al te kunnen en altijd zelf keuzes te maken. Het is goed dat je kind weet, dat hij in geval hij er zelf even niet uitkomt, altijd hulp en advies mag vragen.
- Eigen instinct en persoonlijkheid. Om je kind tot een onafhankelijke persoon te laten worden dien je rekening te houden met zijn eigen voorkeuren, passies en persoonlijkheid en deze ook te accepteren. Ook zal je moeten vertrouwen op zijn eigen instinct. Als volwassene kun je hem begeleiden en adviseren, maar we hebben ook zijn eigen beslissingen te respecteren.
- Geef je kind verantwoordelijkheid. Je kind heeft tijd nodig om over die vaardigheden te bezitten die ervoor zorgen dat het grote verantwoordelijkheden aankan. Maar om hem dit te leren kan je al op vrij jonge leeftijd beginnen met het geven van kleine verantwoordelijkheden. Zo kan een 3-jarige bijvoorbeeld al heel goed leren om zelf zijn speelgoed op te ruimen en mee te helpen met kleine huishoudelijke taken, zoals afstoffen en tafel dekken.
- Leer je kind “nee” te accepteren. Voor kinderen kan het soms heel frustrerend zijn als hun ouders ergens “nee” op zeggen. Sommige ouders gaan dan wel eens in de fout door toch maar toe te geven als het kind een heel drama gaat maken. Maar om een verantwoordelijke en zelfverzekerde volwassene van je kind te maken is het noodzakelijk dat je hem leert om met zijn frustraties om te gaan en hoe hij zijn geduld kan ontwikkelen. Nee’ zeggen op het juiste moment en in de juiste omstandigheden, zal op de lange termijn voordelen opleveren.
- Help je kind om zelfbeheersing te ontwikkelen. Door je kind te helpen om zijn emoties te herkennen en te begrijpen zal het leren om dagelijkse problemen en uitdagingen beter te beheren.
- Help je kind om sociale vaardigheden te ontwikkelen. Je kind krijgt al op heel jonge leeftijd te maken met relaties. Om goede relaties te kunnen opbouwen is het van belang dat je jouw kind leert om zich te kunnen verplaatsen in een ander (voorbeeld: “je mag dat niet zomaar afpakken van dat meisje, daar wordt dat meisje heel verdrietig van. Zie je wel? ” in plaats van “dat mag niet, dat is stout van je”. ) Ook zal je kind moeten leren om voor zichzelf te kunnen opkomen. Zo zal het dan ook beter in staat zijn om pesten te voorkomen of hoe hiermee om te gaan. Wanneer een kind goede sociale vaardigheden kent zal het zich ook zelfverzekerd voelen en een positief zelfbeeld hebben.